عبدالله ریاضی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عبدالله ریاضی واپسین رئیس
مجلس شورای ملی در رژیم پهلوی بود که چهارده سال این سمت را در عهده تصدی خود داشت. عبدالله ریاضی در خرداد ۱۲۸۵ در
اصفهان به دنیا آمد پدرش میرزا هاشم خیاط بود از پنج سالگی به مکتبخانه رفت و مقدمات زبان عربی را آموخت. سپس همزمان با فراگیری علوم دینی در
مدرسه آلیانس اصفهان به تحصیل علوم جدید پرداخت آن گاه با تأسیس نخستین مدرسه ابتدایی در ،اصفهان، دوره دبستان را در مدرسه گل بهار به پایان برد و دو سال از دوره متوسطه را در مدرسه صارمیه آن شهر سپری کرد او در کنار تحصیل به آموزگاری در برخی دبستانهای اصفهان نیز میپرداخت در ۱۳۰۱ ش به تهران آمد و دوره متوسطه را در مدرسه دارالمعلمین به پایان برد و در مدارس شرف دارالفنون و مدرسه دارالمعلمین که بعدها به دانشسرای عالی تبدیل شد به تدریس ریاضی پرداخت. از آنجا که به درس ریاضی علاقه مند بود و آن را در مدارس تدریس می کرد او را ریاضی میخواندند و او نیز همین نام را برای خود برگزید. در همین زمان به اتفاق چند تن دیگر از همکارانش مجله ریاضیات را منتشر کرد.
ریاضی در ۱۳۰۷ ش جزو نخستین گروه از محصلان ایرانی راهی اروپا شد و طی چهار سال اقامت در فرانسه، دیپلم مهندسی برق و هیدرولیک و لیسانس ریاضی گرفت و دو سال نیز در ساختمان سدهای بزرگ و کارخانجات تولید برق و سازنده ماشین های مولد برق در سوئیس کارآموزی کرد سپس در ۱۳۱۳ ش به ایران بازگشت و به تدریس در مدارس تهران پرداخت یک سال بعد پس از اتمام دوره سربازی در دانشکده فنی دانشگاه تهران که به تازگی تأسیس شده بود مشغول به تدریس شد و معاونت دانشکده را برعهده گرفت. در ۱۳۲۴ ش در بنگاه آبیاری که توسط
جعفر شریف امامی (۱۲۸۹ - ۱۳۷۸ ش) اداره میشد به عنوان کارشناس آبیاری به کار پرداخت و کار آب رسانی به شهرهای جهرم کازرون و ارومیه را برعهده گرفت اما در ۱۳۳۳ ش دوباره به دانشکده فنی بازگشت و عهده دار ریاست این دانشکده شد.
عبدالله ریاضی برای ورود به عرصه سیاسی، ابتدا از سوی
جبهه ملی نامزد انتخابات دوره چهارم مجلس سنا شد؛ اما در ۱۳۴۲ش به عنوان نماینده تهران راهی مجلس شورای ملی شد و بلافاصله به ریاست این مجلس برگزیده شد. درباره انتخاب او به این سمت گفته اند که به دلیل اختلافات دولت و شریف امامی، رئیس مجلس سنا با سردار فاخر حکمت رئیس وقت مجلس شورا، تصمیم به تعویض رئیس مجلس شورا گرفتند و در نتیجه ریاضی را به این سمت برگزیدند. ریاضی از مهر ۱۳۴۲ تا مهر ۱۳۵۶ برای مدت چهارده سال در دوره های بیست و یکم تا بیست و چهارم مجلس شورای ملی ریاست مجلس را بر عهده داشت. او پس از
میرزا حسن خان اسفندیاری که به مدت شانزده سال ریاست مجلس شورا را برعهده داشت، همپای
میرزا حسین خان پیرنیا طولانی ترین دوره ریاست بر مجلس شورا را تجربه کرد. ریاضی در دوره ریاست مجلس با نمایندگان همچون شاگردان مدرسه و دانشجویانش برخورد می کرد و آیین نامه داخلی مجلس را به میل خود تغییر میداد. او حتی لوایح دولت را که برای اخذ رأی از نمایندگان تقدیم مجلس میشد، بدون رأی کافی تصویب شده اعلام میکرد و در برخی از لوایح تصویب شده نیز دست میبرد و آنها را برابر نظر دولت تغییر میداد ریاضی از دوستان نزدیک و صمیمی
امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت (۱۳۵۶) - ۱۳۴۳ش) بود و بیشترین همراهی را در تصویب قوانین مورد نظر دولت به خرج می داد بسیاری از نمایندگان مجلس شورای ملی از رفتار تحکم آمیز او با نمایندگان و بی ارادگی او در برابر دولت انتقاد میکردند اما چاره ای جز تحمل او نبود چرا که از پیش برای چنین سمتی در نظر گرفته شده بود.
ریاضی در دهه ۱۳۵۰ ش به جرگه لژهای
فراماسونری پیوست و در لژهای امیر کبیر دانش و ژاندارک عضویت یافت. عبدالله ریاضی همزمان با اوج گیری انقلاب اسلامی در ۱۳۵۶ش و تغییراتی که رژیم پهلوی برای فریب مردم و فروکش کردن انقلاب اسلامی در ارکان حکومتی می داد از ادامه تصدی ریاست مجلس در آخرین سال حیات رژیم شاه بازماند و جواد سعید به جای وی نشست اما این تغییرات نتوانست انقلاب را از حرکت بازدارد. ریاضی نیز در ۱۳۵۷ ش از ایران خارج شد اما در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی دوباره به کشور بازگشت ولی زمان برای او دیگر به پایان رسیده بود و پس از پیروزی انقلاب او نیز همراه دیگر سران حکومت پهلوی که در ایران مانده بودند، بازداشت شد و پس از محاکمه در دادگاه انقلاب اسلامی به دلیل نقشی که در تصویب قوانین ضداسلامی در مجلس شورای ملی داشت و تلاشش در جهت تحکیم مبانی رژیم پهلوی به عنوان
مفسد فی الارض محکوم و در ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ اعدام شد.
