شهرستان اهواز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شهرستان اهواز یکی از شهرستان‌های ایران است که در
استان خوزستان قرار گرفته‌است و مرکز آن شهر اهواز می‌باشد.
[ویرایش]
اهواز یکی از کلان‌شهرهای ایران "هفتمین شهر پرجمعیت ایران" است، که در بخش مرکزی شهرستان اهواز قرار دارد و به‌عنوان مرکز استان خوزستان شناخته می‌شود.
رودخانه کارون پرآب‌ترین رودخانه ایران، با سرچشمه گرفتن از کوه‌های بختیاری، با ورود به اهواز، این شهر را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند. این شهر در ۸۲۵ کیلومتری جنوب غربی تهران واقع است. هوای آن در تابستان گرم و در زمستان معتدل و مطبوع است، این شهر دوازده متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد.
رود کارون از میان آن می گذرد و اهواز را به دو بخش تقسیم می کند. پل معلق اهواز که روی کارون قرار گرفته از مهم ترین و زیباترین پلهای ایران است که در سال ۱۳۰۵ ش ساخته شده است.
اهواز یکی از مهم ترین شهرهای صنعتی ایران است؛ صنایع فولادو آهن و تولیدات وابسته به آن مانند؛ میل گردسازی، لوله سازی، ساخت تیر آهن و تولید پروفیل از اهمیت بسیار برخوردار است. اهواز بر سر راه تهران به خرمشهر و آبادان و بندر ماهشهر قرار گرفته و اهمیت اقتصادی و تجاری بسیار دارد. این شهر دارای راههای آسفالته، راه آهن و فرودگاه است که به وسیله شبکه راههای هوایی و زمینی با شهرهای دیگر ایران ارتباط دارد. اهواز دارای زمینهای حاصل خیز است که محصولات کشاورزی آن به خصوص صیفی جات از شهرت بسزایی برخوردار است. رود کارون که از اهواز تا
اروندرود قابل کشتیرانی است این شهر را از راه خرمشهر به خلیج فارس پیوند می دهد.
اهواز از مراکز دانشگاهی ایران است.
دانشگاه جندی شاپور که در سال ۱۳۳۵ ش تأسیس شد مهم ترین دانشگاه آن است. امروز این دانشگاه به نام شهید دکتر مصطفی چمران خوانده می شود. اهواز شهری کهنسال است و در روزگار هخامنشیان رونق داشته. به همین سبب بعضی تاریخ نویسان معتقدند این شهر در دوران امپراتوری "عیلامیان" بنا شده است. در زمان اردشیر اول پادشاه دسا درانی، این شهر بازسازی شده و هرمزد اردشیر نام گرفت و تا پایان حکومت ساسانی پایتخت سوزیانا (خوزستان) بود. هنگامی که عربها به سوزیانا دست یافتند این شهر را "سوق الاهواز" یعنی بازار هوزيها (خوزيها ) نامیدند. خوزيها مردمانی جنگجو و از اقوام اصلی ساکن در این سرزمین بودند، از این رو این منطقه خوزستان نامیده شد. در قرن نهم هجری قمری، سدی که به فرمان اردشیر ساسانی در شمال این شهر بر رود کارون بسته شده بود شکست. (اینک پایه های پل راه آهن اهواز بر مانده های آن استوار است.) شکستن سد، بسبب ویرانی اهواز دارد . درد دور کرشهای سیاسی و شیوع بیماری طاعون در سال /۱۲۶۷ ق درب ویرانی بیشتر آن گردید، باء حطوری که در اواسط دوره قاجاریه این شیر به صورت روستایی کوچک در آمد.
در روزگار ناصرالدین شاه قاجار، به آبادانی اهواز توجه گردید و به نام شاه قاجار "ناصريه" خوانده شد. دست یابی به نفت در استان خوزستان بر اهمیت آن افزود و آن را تبدیل به قطب صنعتی کرد که همواره با سیاست آمیخته بود. ناصریه در سال ۱۳۱۴ ش به موجب تصویب نامه دولت به طور رسمی نام اهواز را بازیافت. نقش این شهر صنعتی و تجاری، در دوران انقلاب مهم بود . اعتصاب سراسری کارکنان شرکت نفت و باز ایستادن فعالیت این صنعت عظیم تکیه گاه اقتصادی حکومت پهلوی دوم را فلج کرد. مردم اهواز با تشکیل اجتماعات و تظاهرات بزرگ و کوچک مخالفت خود را با حکومت پادشاهی در ایران ابراز می کردند، مهم ترین واقعه دوران انقلاب روز ۲۷ دی ۱۳۵۷ اتفاق افتاد. مردم اهواز یک روز پس از خروج شاه از ایران به خیابانها ریخته و به جشن و پایکوبی پرداختند. اما با حمله نظامیان مسلح که در آن تعداد زیادی شهید و مجروح شدند، این شادی به عزا مبدل شد. از این روز به نام "چهارشنبه سیاه" در اهواز یاد می شود.
اهواز در جنگ عراق با ایران (۱۳۵۹ - ۱۳۶۷ ش) نزدیک ترین مرکز استان به جبهه های جنوب بود. به همین دلیل از روز اول جنگ مورد تهاجم و بمبارانهای وسیع هوایی قرار گرفت و آسیبهای فراوان دید. اهواز در پشتیبانی از جنگ بویژه در جبهه های جنوب و تدارک آذوقه و ایجاد پایگاههای آموزش نظامی رزمندگان نقش جدی و تعیین کننده ایفا کرد. و مردم اهواز روزهای سخت و طاقت فرسایی را در جنگ هشت ساله و دوران انقلاب متحمل شدند و نام ۲۹۵۶ شهید دوران جنگ و انقلاب در این شهر به ثبت رسیده است. امروز ، اهواز هم از نظر اقتصادی و هم به سبب موقعیت جغرافیایی از شهرهای بسیار مهم ایران شمرده می شود. جمعیت آن برابر سرشماری سال ۱۳۸۵، یک میلیون و ۳۳۸ هزار و ۱۲۶ نفر است.
